Oczary od zawsze intrygują i czarują zarówno swym nietypowym terminem kwitnienia (późna jesień, zima, przedwiośnie) jak i oryginalnymi w kształcie kwiatami, z czterema wstęgowatymi płatkami w pastelowych kolorach. Wśród coraz większej liczby dostępnych w handlu odmian istnieje duża zmienność pod względem zasadniczych cech ozdobnych, takich chociażby jak kolor i wielkość kwiatów, zapach, występowanie przebarwień jesiennych czy pokrój. Mam nadzieję, że poniższy opis ułatwi wybór tej odmiany, która spełni nasze oczekiwania.
Choć minęły już czasy kiedy na rynku niepodzielnie królowało kilka standardowych, klasycznych odmian to trzeba przyznać, że stanowią one dobry kompromis pomiędzy zasadniczymi cechami (obfitość kwitnienia, zapach, kolory jesienne) i z pewnością zadowolą mniej wymagających nabywców. Należą do nich tak znane odmiany jak żółte Pallida i Arnold Promise, pomarańczowa Jelena i czerwone Ruby Glow oraz Diane.
Na co zwracać uwagę przy zakupie roślin ?
Zdecydowana większość oferowanych w handlu roślin jest szczepiona na podkładkach H. virginiana stąd ich cena nie jest niska. Przy zakupie trzeba zwrócić uwagę na dobre szczepienie – brak niepokojących zgrubień i pęknięć czy dobre zrośnięcie się szczepu. Unikać należy roślin z wybijającymi od podkładki (poniżej szczepienia) pędami . Bezpieczniej jest kupować rośliny co najmniej dwuletnie.
O jakości świadczy też stopień rozkrzewienia. Jeden czy dwa główne pędy nie stworzą nam w krótkim czasie pełnego krzewu. Dobrej jakości sadzonki powinny być przycięte na etapie produkcji i w ten sposób dobrze rozgałęzione.
W sprzedaży detalicznej dominują rośliny doniczkowane. Przed zakupem warto wyjąć je z pojemnika i sprawdzić stopień ukorzenienia oraz zdrowotność korzeni, zwłaszcza w dolnej części pojemnika, narażonej na długotrwałe zalanie. Dla dwuletnich sadzonek wystarczający będzie pojemnik 3-litrowy, dla 3-letnich odpowiedni jest 5-litrowy, natomiast starsze (3-5 lat) wymagają już dla optymalnego rozwoju pojemników 10 litrowych. Przetrzymywanie roślin w zbyt małych doniczkach hamuje ich optymalny rozwój.
Pielęgnacja i wymagania oczarów
Nim zdecydujemy się na zakup tych ciekawych roślin warto zapoznać sie z ich wymaganiami, po to by dobrze czuły sie w naszym ogrodzie.
Przede wszystkim trzeba pamiętać, że poza nielicznymi wyjątkami są to sporej wielkości krzewy dorastające w naszych warunkach do wysokości 3 m i co najmniej równie szerokie. Najniższym gatunkiem jest H. vernalis (do 2 m), najwyższe są H. mollis i H. japonica (w Japonii nawet do 9 m). Tylko H. vernalis daje w ojczyźnie rozłogi (w Polsce nie obserwowane). Często po posadzeniu przyrosty są minimalne (do 3 lat).
Stanowisko.
Ze względu na raczej drobne kwiaty warto je sadzić w pobliżu ścieżek, ławek, tarasów, blisko domów najlepiej na ciemnym tle aby kwiaty były oglądane pod słońce. Rośliny te mogą rosnąć pod niezbyt gęstymi koronami drzew ale wtedy ich pokrój jest nieregularny i kwitną mniej obficie. Dobrze się prezentują sadzone na tle iglaków (np. cisów) czy innych zimozielonych roślin, trzeba jednak zachować od nich odległość co najmniej 3 m. Złym towarzystwem będą drzewa o płytkim systemie korzeniowym jak brzozy czy wiśnie.
Choć wszystkie gatunki wykazują u nas dużą odporność na mrozy to należy unikać sadzenia w zastoiskach mrozowych, gdzie mogą przemarzać roczne przyrosty i pąki kwiatowe. Oczary są również dość wrażliwe na późne przymrozki wiosenne. Mogą one hamować wzrost, powodować pękanie kory czy nawet obumieranie całych gałęzi. Młodsze rośliny są bardziej wrażliwe. Płatki kwiatów wytrzymują mrozy do -10 (-12) stopni C. W ujemnych temperaturach kurczą się i zwijają w rulon do środka, rozprostowując się gdy mróz minie. Bezmroźne zimy mogą powodować opóźnione i skąpe kwitnienie.
Gleba
Powinna być jak najbardziej zdrenowana i przepuszczalna. Stąd gleby gliniaste będą wymagały rozluźnienia kompostem. Optymalne pH to 4,5 do 6,5. Płytkie gleby o podłożu wapiennym mogą powodować chlorozę liści.
Pielęgnacja
Tylko rośliny w dobrej kondycji zapewnią nam obfite kwitnienie. Zawiązywanie się pąków kwiatowych (kwitną na zeszłorocznych przyrostach) zależy od warunków uprawy. Krytycznym okresem są gorące miesiące letnie. Susza może mieć bardzo szkodliwy wpływ na stan roślin. Najbardziej wrażliwym gatunkiem jest H. mollis, który szybko reaguje nekrozą brzegów blaszki liściowej. Przeciwdziałać możemy przez podlewanie, o czym szczególnie warto pamiętać przy świeżo posadzonych oczarach. Pomocnym może być również mulczowanie przerobionym kompostem. Problem niedoboru wody może czasami występować także i zimą. W takim przypadku pąki kwiatowe opadają przed kwitnieniem.
Młode rośliny, szczególnie po posadzeniu są szczególnie narażone na uszkodzenia z powodu późnych przymrozków stąd warto je w tym czasie okryć agrowłókniną. Starsze okazy też mogą ucierpieć ale szybko regenerują straty.
Generalnie oczary nie wymagają cięcia poza usuwaniem martwicy. Jeśli jednak chcemy nieco poskromić rozmiary rośliny można po kwitnieniu przyciąć zeszłoroczne przyrosty pozostawiając dwa dolne oczka. W ten sposób osiągniemy i lepsze rozgałęzienie i obfitsze kwitnienie.
W Europie rośliny te nie mają zbyt wiele chorób i szkodników. W uprawie pojemnikowej problemem może być opuchlak. Przy mokrej aurze liście mogą być porażane przez mączniaka prawdziwego. Choroby zgorzelowe takie jak fitoftora wskazują na niedostateczne zdrenowanie podłoża.

Podstawowe charakterystyki występujących w handlu odmian (do 2005)
odmiana | kolory jesienne | zapach | kolor kwiatów | długość | szerokość |
płatków [mm] | [mm] | ||||
H. x intermedia | |||||
Adieu | żółte | bez zapachu | siarkowożółty | 20 | 2 |
Advent | żółte | słaby | siarkowożółty | 22 | 1,5 |
Agnes | pomarańczowo-czerwone | bez zapachu | ciemnoczerwony | 17 | 1,5 |
Alexander | maślanożółty | słaby | ciemnopomarańczowy | 18 | 2 |
Allgold | maślanożółty | słaby ale słodki | złociścieżółty | 20 | 1 |
Amanon | żółto-pomarańczowo-czerwone | słaby ale słodki | siarkowożółty | 25 | 1,5 |
Andrea | żółte | słaby | złociścieżółty | 20 | 1,5 |
Angelly | żółte z pomarańczem | słodki | cytrynowożółty | 22 | 2,5 |
Antoine Kort | pomarańczowo-czerwone | silny, słodki | czerwony | 20 | 1,5 |
Aphrodite | brak | bardzo słaby | ciemnopomarańczowy | 24 | 1,8 |
Arnold Promise | żółto-pomarańczowo-czerwone | silny, słodki | cytrynowożółty | 18 | 1,5 |
Aurora | żółto-pomarańczowo-czerwone | silny, słodki | złociścieżółty | 30 | 2 |
Barmstedt Gold | żółte | słaby do średniego | złociścieżółty | 25 | 1,5 |
Bernstein | pomarańczowo-czerwone | brak | jasnopomarańczowy | 27 | 2 |
Birgit | żółto-pomarańczowo-czerwone | słaby | ciemnoczerwony | 16 | 1,5 |
Bohlje’s Feuerzauber | żółto-pomarańczowe | słaby ale słodki | bladoczerwony | 20 | 1,5 |
Brandis | żółte | brak | jaskrawożółty | 21 | 1,5 |
Carmine Red | maślanożółty | słaby ale słodki | matowoczerwony | 18 | 2 |
Citronella | żółte | brak | siarkowożółty | 17 | 1,5 |
Copper Cascade | żółtopomarańczowe | słaby | miedzianoczerwony | 15 | 1,5 |
Cyrille | brak | słaby | żółtoczerwony | 17 | 2 |
Danny | pomarańczowo-czerwone | wyraźny | ciemnoczerwony | 13 | 1 |
Diane | żółto-pomarańczowo-czerwone | słaby | czerwony | 20 | 2 |
Dishi | pomarańczowo-czerwone | silny, słodki | żółtopomarańczowy | 17 | 1,5 |
Double Gold | brak | słaby | siarkowożółty | 14 | 1 |
Early Bird | brązowożółte | brak | siarkowożółty | 20 | 1,5 |
Fire Blaze | żółte | silny, słodki | miedzianopomarańczowy | 15 | 2 |
Fuerzauber | pomarańczowo-czerwone | słaby ale słodki | miedzianoczerwony | 23 | 1,5 |
Frederic | żółto-pomarańczowo-czerwone | brak | złociścieżółty | 21 | 1,5 |
Friesia | brak | brak | czerwony | 14 | 2,5 |
Georges | żółto-pomarańczowo-czerwone | brak | matowoczerwony | 18 | 2 |
Gimborn’s Perfume | żółte | silny, słodki | jasnożółty | 21 | 1,5 |
Girard’s Orange | purpurowoczerwone | słaby | bladopomarańczowy | 13 | 1,5 |
Gingerbread | żółte | słaby | cynamonowy | 19 | 1,5 |
Glowing Embers | brak | słaby | pomarańczowożółty | 27 | 1,5 |
Harlow Carr | żółte | słaby | złociścieżółty | 20 | 2 |
Harry | brak | słaby | żółtopomarańczowe | 25 | 3 |
Heinrich Bruns | brak | brak | słomkowożółte | 23 | 1,5 |
Hiltingbury | pomarańczowo-czerwone | słaby ale słodki | miedzianoczerwony | 18 | 1,5 |
Jelena | żółto-pomarańczowo-czerwone | brak | miedzianopomarańczowy | 24 | 1,5 |
John | brak | brak | złociścieżółty | 25 | 2 |
Limelight | żółte | brak | bladożółty | 18 | 1,5 |
Livia | słabe, pomarańczowo-czerw. | silny, słodki | karminowoczerwony | 22 | 1,5 |
Luna | słabe, żółto-pomarańczowe | słaby | jasnożółty | 20 | 1,5 |
Moonlight | maślanożółty | silny, słodki | siarkowożółty | 23 | 1,5 |
Ninotchka | żółte | silny, słodki | siarkowożółty | 17 | 1,5 |
Old Copper | żółte | brak | pomarańczowoczerwony | 18 | 1,5 |
Orange Beauty | żółtopomarańczowe | silny | żółtopomarańczowe | 22 | 1,5 |
Orange Encore | szkarłatny | ? | złociścieżółty | 12 | 1,5 |
Orange Peel | żółto-pomarańczowo-czerwone | słodki | żółtopomarańczowe | 22 | 3 |
Ostergold | żółte | brak | złociścieżółty | 20 | 1,5 |
Pallida | żółte | silny, słodki | siarkowożółty | 25 | 1,8 |
Parasol | słabe, żółto-pomarańczowe | brak | żółtoczerwony | 19 | 1,5 |
Primavera | żółte | słaby | jasnożółty | 21 | 1,8 |
Ripe Corn | maślanożółty | słaby | jasnożółty | 21 | 1,5 |
Robert | żółto-pomarańczowo-czerwone | słodki | miedzianopomarańczowy | 23 | 2 |
Rubin | żółtopomarańczowe | słaby | czerwony | 18 | 2 |
Rubinstar | szkarłatne | brak | czerwony | 18 | 1,5 |
Ruby Glow | żółto-pomarańczowo-czerwone | słaby | bladoczerwony | 19 | 1,5 |
Sarah | żółto-pomarańczowo-czerwone | silny | żółty | 19 | 1 |
Savill Starlight | żółte | brak | bladożółty | 18 | 1,5 |
Sister Jelena | słabe, żółte | słaby | płowopomarańczowy | 24 | 2 |
Spanish Spider | słabe, żółte | brak | rdzawożółty | 26 | 1 |
Stawberries and Cream | żółte | słaby | żółtoczerwone | 20 | 2 |
Sunburst | brak | brak | żółty | 26 | 2,5 |
Swallow Hayes | żółte | wyraźny | jasnożółty | 17 | 1,5 |
Treasure Trove | żołte | brak | złocistożółty | 21 | 1,5 |
Twilight | brak | brak | żółtoczerwone | 21 | 2 |
Vesna | żółto-pomarańczowo-czerwone | silny, słodki | żółtopomarańczowe | 26 | 1,5 |
Westerstede | żółte | słaby | żółty | 15 | 1,5 |
Wiero | żółte | słaby | bladożółty | 17 | 1,5 |
Winter Beauty | słabe, żółte | brak | żółtopomarańczowe | 24 | 1,5 |
Zitronenjette | żółte | brak | siarkowożółty | 20 | 1,5 |
H. mollis | |||||
Bonny Brook | żółte | wyraźny | złocistożółty | 17 | 1,5 |
Boskoop | żółte | wyraźny | złocistożółty | 17 | 1,5 |
Brevipetala | żółte | silny | złocistożółty | 12 | 1,5 |
Coombe Wood | żółte | wyraźny | złocistożółty | 20 | 1,5 |
Doerak | brak | słodki | złocistożółty | 15 | 2 |
Early Bright | żółte | wyraźny | złocistożółty | 17 | 1,5 |
Emily | żółte | silny | złocistożółty | 18 | 1,5 |
Fred Chittenden | żółte | słodki | siarkowożółty | 18 | 1,5 |
Goldcrest | żółte | wyraźny | złocistożółty | 21 | 2 |
Gold Edge | żółte | wyraźny | złocistożółty | 12 | 1,5 |
Imperialis | żółte | słodki | bladożółty | 24 | 2 |
Iwado | żółte | wyraźny | złocistożółty | 18 | 1,5 |
Jermyns Gold | żółte | wyraźny | złocistożółty | 17 | 1,5 |
Kort’s Yellow | żółte | wyraźny | siarkowożółty | 20 | 1,5 |
Princeton Gold | żółte | wyraźny | bladożółty | 20 | 1,5 |
Rochester | żółte | silny | miedzianopomarańczowy | 13 | 1,5 |
Wisley Supreme | żółte | słodki | bladożółty | 22 | 2 |
H. vernalis | |||||
Amethyst | szkarłatne | wyraźny | fioletowopurpurowe | 14 | 1,5 |
Autumn Embers | żółto-pomarańczowo-czerwone | wyraźny | miedzianoczerwony | 8 | 1 |
Christmas Cheer | żółte | silny | pomarańczowoczerwony | 8 | 1 |
Girard Purple | pomarańczowoczerwony | wyraźny | ciemnoczerwony | 10 | 1 |
Holden | bladożółty | wyraźny | jasnopomarańczowy | 8 | 0,8 |
January Pride | żółte | wyraźny | ciemnożółty | 6 | 1 |
Kohankie Red | żółto-pomarańczowo-czerwone | wyraźny | ciemnoczerwony | 10 | 1 |
Lansing | żółte | silny | jasnoczerwony | 13 | 1,5 |
Lombarts Weeping | żółte | wyraźny | pomarańczowoczerwony | 6 | 1 |
New Year Gold | żółte | silny | jasnopomarańczowy | 6 | 1 |
Orange Glow | żółte | silny | pomarańczowy | 8 | 1 |
Orange Spangles | żółte | silny | miedzianopomarańczowy | 8 | 1,5 |
Quasimodo | żółte | wyraźny | pomarańczowy | 4 | 1 |
Red Imp | żółte | słaby | czerwony | 8 | 1 |
Sandra | żółto-pomarańczowo-czerwone | wyraźny | jasnożółty | 10 | 1,5 |
Sashet | żółtopomarańczowe | silny, słodki | miedzianopomarańczowy | 8 | 1,5 |
Spring Magic | żółte | wyraźny | miedzianopomarańczowy | 4 | 1 |
Squib | żółte | słaby | jasnożółty | 6 | 1 |
Washington Park | żółto-pomarańczowo-czerwone | słaby | ciemnoczerwony | 12 | 1,5 |
H. japonica | |||||
Arborea | żółte | słaby | złocistożółte | 13 | 1 |
Brentry | maślanożółty | brak | siarkowożółty | 15 | 1,5 |
Canary Yellow | żółte | brak | siarkowożółty | 16 | 1,5 |
Paleface | żółte | brak | blady siarkowożółty | 12 | 1 |
Pendula | maślanożółty | słaby | siarkowożółty | 12 | 1 |
Rubra | żółto-pomarańczowo-czerwone | słaby | żółtoczerwony | 15 | 1,5 |
Sulphurea | żółte | silny | siarkowożółty | 18 | 1 |
Superba | żółte | słaby | żółty | 16 | 1 |
Zuccariniana | żółte | brak | cytrynowożółty | 10 | 1,5 |
Oczarowe indywidualności
Pokrój
W naszych warunkach klimatycznych oczary są dość dużymi krzewami o raczej luźnym rozgałęzieniu i wysokości do 4 m, rzadziej niewysokimi drzewami. Tempo wzrostu jest dość umiarkowane, u odmian mieszańcowych H. x intermedia waha się od 15 do 20 (25) cm na wysokość i 10-15 cm na szerokość. Wśród odmian można wyróżnić kilka typów pokroju:
- wzniesiony np. Angelly, Aurora, Harry, Orange Peel, Vesna, Wisley Supreme, Jermyns Gold
- lejkowaty np. Arnold Promise, Jelena, Robert, Sunburst
- zaokrąglony np. Ripe Corn, Rubin
- rozłożysty np. Aphrodite, Diane, Gingerbread, Glowing Embers, Livia, Pallida
- horyzontalny (spłaszczony) – Copper Cascade, Parasol, Treasure Trove
Nie jest rzadkością, że krzewy te nieprzycinane mogą być co najmniej równie szerokie jak wysokie, a czasami i szersze (szczególnie w dwóch ostatnich grupach pokrojowych). Umiejętnym i systematycznym cięciem można zredukować wzrost roślin do 1,5 -2 m.
Dość szczególną grupę stanowią odmiany o pokroju płaczącym. W swojej praktyce zawodowej napotkałem do tej pory na trzy:
- hamamelis japonica Pendula
- hamamelis vernalis Lombards Weeping
- hamamelis virginiana Pendula

Równie ciekawe mogą być odmiany karłowe. Najbardziej znanym jest
- hamamelis vernalis Quasimodo dorastający do 1 m
inne to:
- hamamelis vernalis Spring Magic (1 x 1 m)
- hamamelis virginiana Little Suzie (2 x 2 m)
Liście
zawsze skrętoległe, zwykle 8-15 cm długie, podobne nieco do leszczyny z falistym brzegiem lub zatokowo ząbkowane, zwykle niesymetryczne, krótkoogonkowe. Po całkowitym rozwinięciu zazwyczaj nagie poza charakterystycznie miękko owłosionymi liśćmi odmian H. mollis.
Pewnym problemem u oczarów jest pozostawanie suchych liści na roślinach aż do wiosny. Jest to niezbyt pożądana cecha gdyż przeszkadza w dobrej ekspozycji kwiatów. Najczęściej przemija wraz z wiekiem chociaż u kilku odmian stanowi problem także i u starszych roślin. Tutaj dobrym przykładem jest odmiana Doerak. Prawdopodobnie jest to niekorzystny wpływ podkładki, jaką jest najczęściej H. virginiana.
Kilka odmian ma problem z chorobą wirusową powodującą deformację liści. Na pewno dotyczy to odmian Brevipetala i Rochester.
Istnieje na rynku kilka odmian o liściach pstrych. Są to:
- hamamelis x intermedia Double Gold, mutacja odmiany Westerstede odkryta przez Hansa van Gemerena w Holandii, liście nieregularnie żółto obrzeżone, nieco bardziej przy wierzchołku, często nieco zdeformowane
- hamamelis mollis Gold Edge – odkryty przez Richarda Nutt’a z Wielkiej Brytanii. Liście owłosione, nieregularnie żółto obrzeżone. często zdeformowane.
- hamamelis virginiana Green Thumb – pochodzi ze szkółki Hidden Hollow z USA. Liście zielonkawo-żółto obrzeżone
- hamamelis virginiana Little Prospect – niedawno odkryta przez Roberta Wilkinson’a w szkółce Walnut Hill Farms w USA. Liście wyraźnie żółto obrzeżone, najlepiej wybarwione w tej grupie
Odmiany pstrolistne są bardzo ciężko dostępne w handlu.

Wyróżniającymi się indywidualnościami są z pewnością odmiany Hamamelis vernalis Sandra i H. x intermedia Yamina, u których młode liście są śliwkowopurpurowe. Obie te odmiany przebijaH. x intermedia Orange Encore, który brązowe przebarwienia na liściach utrzymuje aż do jesieni i kwitnie na końcu prawie wraz z rozwojem liści.
Kolory jesienne – ich występowanie jest zawsze korelacją uwarunkowań genetycznych i wpływu środowiska. Cechy poszczególnych odmian podałem w tabeli powyżej. Widać z niej, że wśród odmian mieszańcowych istnieje duża zmienność w tym zakresie, natomiast odmiany H. mollis barwią się zawsze na żółto. Można bez większego ryzyka przyjąć, że klasyczne, standardowe odmiany nie powinny nas jesienią zawieść. Stąd m.in. wynika ich duża popularność. U pozostałych notujemy spore zróżnicowanie. Kilka mniej znanych odmian cieszy się szczególnie dobrym uznaniem pod względem przebarwień jesiennych np. Frederic, Hiltingbury, Orange Encore, Sarah, Sandra czy Autumn Embers. Osobiście sądzę, że większy wpływ na przebarwienia jesienne ma środowisko a szczególnie przebieg temperatur jesienią, uwilgotnienie i zasobność gleby.

Termin kwitnienia
Oferowane w handlu odmiany oczarów podzielają cechy gatunków od których powstały.
oczar wirginijski Hamamelis virginiana – kwitnie jesienią (VIII) IX – X
oczar wiosenny Hamamelis vernalis – od grudnia do marca
oczar omszony Hamamelis mollis – od stycznia do marca
oczar japoński Hamamelis japonica – od stycznia do marca
Wśród odmian oczarów pośrednich (Hamamelis x intermedia) będących krzyżówką H. japonica i H. mollis wyróżnia się grupy odmian wczesnych, średnich i późnych. Te ostatnie są szczególnie cenione w handlu gdyż sporo centrów ogrodniczych otwiera się dopiero na początku marca po przerwie zimowej. Różnicę widać wyraźnie porównując dwie klasyczne odmiany: Pallida kwitnie wcześnie a Arnold Promise zaliczany jest do grupy późno kwitnących. Dobrą, późno kwitnącą odmianą jest Westerstede, której termin kwitnienia zachodzi na marzec. Późne kwitnienie pozwala też ominąć ryzyko wystąpienia zbyt niskich temperatur mogących zniszczyć kwiaty. Za najpóźniejszą odmianę uznawana jest H. x intermedia Orange Encore kwitnąca w kwietniu wraz z rozwojem liści.
Długość kwitnienia
Standardowo podaje się do 6 tygodni, mrozy poniżej -10 stopni C powodują zwijanie się płatków. Indywidualnością w tej kategorii jest na pewno odmiana Doerak, uznawana za najdłużej kwitnącą ze wszystkich. Niewiele jej ustępują Rochester i Livia.
Kształt kwiatów
Kwiat oczarów jest bardzo charakterystyczny i składa się z kielicha i czterech wąskich, wstęgowatych płatków korony. Ich długość oraz szerokość są cechami odmianowymi tak jak ich przewężenia, skręcenia czy pofalowania. Szczególnie po wyjściu z pąka płatki wyglądają jakby pogniecione. Wyjątkowo wąskimi płatkami odznacza się odmiana Spanish Spider, u której są one tak wąskie że przypominają nogi pająka, stąd nazwa. Za odmianę o bardzo dużych kwiatach uznawana jest natomiast często Sunburst. Niewiele jej ustępuje Aurora.
Kolor kwiatów
Schematycznie kolor kwiatów można określić jako żółty, pomarańczowy i czerwony. Te trzy główne kategorie obejmują pełną gamę odcieni i tonacji, wśród których z łatwością odnajdziemy i takie, które znajdują się na granicy dwóch podstawowych barw. Sięgając pamięcią w niezbyt odległe czasy na rynku dostępnych odmian niepodzielnie rządziły:
- wczesna i jaśniejsza Pallida, późniejszy Arnold Promise
- pomarańczowa Jelena
- czerwone Diane i Ruby Glow
Zdaje sobie sprawę, że dla wielu ten asortyment będzie wystarczającym i trudno mieć o to pretensje, gdyż składa się z odmian łączących w sobie w sposób zadowalający większość istotnych cech. Poszukujemy tu jednak indywidualności, odmian o cechach wymykających się podziałom i klasyfikacjom. Do takich należy skromna grupa którą określić by można jako dwukolorowe. Typowym jej przedstawicielem jest
- hamamelis x intermedia Twilight o płatkach czerwonych i żółtych końcówkach, a ponadto
- hamamelis x intermedia Strawberry and Cream – o płatkach bladożółtych, z biegnącym od ich podstawy wyraźnym, czerwonym rumieńcem
- hamamelis x intermedia Tosca – bladopomarańczowe płatki, u nasady przechodzące w czerwone
- hamamelis x intermedia Aurora – płatki pomarańczowożółte, u nasady czerwony rumieniec. Duże kwiaty
- hamamelis x intermedia Cyrille – płatki słomkowożółte z czerwonym rumieńcem rozlewającym się od nasady do połowy długości
- hamamelis vernalis Christmas Cheer – płatki czerwone u podstawy, przechodzące w złocistożółte przy wierzchołku, kielich ciemnoczerwony

Osobliwe kolory kwiatów. Chce tu przywołać kilka odmian, które nie mieszczą się w trzech podstawowych grupach kolorów.
- hamamelis x intermedia Birgit wyróżnia się najciemniejszymi kwiatami spośród wszystkich czerwonych odmian
- hamamelis vernalis Amethyst – kwiaty o niespotykanym, purpurowofioletowym kolorze. (Nieco podobny jest Washinghton Park)
- hamamelis vernalis Kohankie Red – płatki purpurowoczerwone
- hamamelis vernalis Grape Fizz – płatki w kolorze czerwonego grejpfruta
- hamamelis x intermedia Aphrodite – płatki pomarańczowoczerwone

Zapach
Zapach jest jednym z ważniejszych kryteriów przy doborze odmian oczarów. Jeżeli występuje jest zazwyczaj przyjemny i słodki. W pełni kwitnienia może być tak intensywny, że wyczuwa się go z dużej odległości. Wśród odmian istnieje pod tym względem duża rozpiętość ale można zauważyć, że te intensywnie pachnące stanowią zdecydowaną mniejszość. Opis odmian w tym aspekcie mieści się w tabeli powyżej. Wśród gatunków sprawa przedstawia się następująco:
Hamamelis mollis – silnie pachnie
Hamamelis japonica – zapach słodki ale słaby
Hamamelis virginica – delikatny, słaby zapach
Hamamelis vernalis – wyraźny zapach z nutą piżma
Wśród bardziej znanych odmian silnym zapachem odznaczają się: Angelly, Arnold Promise, Aurora, Pallida, Vesna, Jermyns Gold, Wisley Supreme.
Życzę wszystkim sukcesów w uprawie
i poszukiwaniach upatrzonych oczarów
Mariusz Lewandowski
