Śliwy czerwonolistne
Ponad 120 lat temu (1880) M. Pissard, zarządca ogrodu szacha Persji, upamiętnił swoje nazwisko w annałach ogrodnictwa sprowadzając z Persji do Francji pierwszy okaz śliwy czerwonolistnej nazwany Prunus cerasifera ‘Pissardii’. Drzewo to wydało wiele roślin potomnych, wśród nich i mieszańców, o bardziej lub mniej purpurowym wybarwieniu liści. Obecnie panuje dość spore zamieszanie w ich nazewnictwie i opisach podawanych przez różnych autorów i szkółkarzy. W poniższym krótkim zestawieniu różnych klonów przeważają mieszańce (oznaczane literą „x”). Czystogatunkowe formy Prunus cerasifera stanowią mniejszość. W powstaniu tak wielu krzyżówek ma swój udział ponad 12 różnych innych gatunków rodzaju Prunus.
ALLRED – siewka ‘Pissardii’ uzyskana w USA (Amity, Arkansas) w 1939.
Nadal dostępna w handlu. Liście czerwone tylko wiosną, latem brązowo- zielone. Odmiana ceniona ze względu na owoce.
ANGUSTIFOLIA (x) – najwyraźniej siewka ‘Pissardii’ o wąskich liściach. Opisana w
Roczniku RHS w roku 1953. Odmiana o liściach zielonych.
ATHERTON (x) – pochodzi od mutacji, uzyskana w Atherton, Kalifornia (USA) w
połowie lat 70-tych. Nigdy formalnie nie zarejestrowana. Wykazuje pewne cechy Prunus mume. Podobnie jak ‘Blireiana’ i ‘Moseri’ ma szerokie liście i pokryte włoskami zalążnie. Kwiaty małe, różowe, pojedyncze.
BIG CIS (x) – zarejestrowana w roku 1983 jako mutacja odmiany ‘Cistena’.
Uzyskana w Oregonie (USA). Wyróżnia się od krzewiastej formy wyjściowej swoim drzewkowatym pokrojem.
BLIREIANA (x) – stara, ogólnie znana krzyżówka ‘Pissardii’ i Prunus mume
‘Alphandii’ powstała ze siewki wyrosłej w majątku Eduarda Andre w La Croix (Francja) ok. 1895. Pierwszy raz zakwitła ok. 1901 i kilka lat później została wprowadzona do handlu. Nazwa pochodzi od miejscowości Blere, położonej niedaleko La Croix.
CISTENA (x) – jest to uzyskany w Pd. Dakocie (USA) mieszaniec ‘Pissardii’ i
wisienki Besseya (Prunus Besseyi, syn. Prunus pumila ssp. besseyi) – krzewu o małych owocach. Wynik prac hodowlanych prowadzonych przez Dr. Nielsa E. Hansena przed 1906. Nazwa wywodzi się z narzecza Indian Siuksów i oznacza ‘dziecko’. Odmiana zarejestrowana w 1910. Wydaje się, że nazwa ‘Crimson Dwarf’ również opisuje odmianę ‘Cistena’.
COCHECO (x) – przypadkowy mieszaniec znaleziony w 1962 jako siewka w
Rochester, New Hampshire (USA) na farmie Dr. E.M. Meadera.
Krzyżówka odmiany śliwy japońskiej (Prunus salicina) zapylonej przez ‘Pissardii’ lub jedną z jej form. ‘Cocheco’ w narzeczu Indian oznacza ‘czerwony’. Zarejestrowana wiosną 1977.
COLEUS (x) – odmiana powstała ok. 1895 w Północnej Karolinie (USA) w
Posiadłości J. Breece’a. Siewka śliwy odmiany Kelsey, zapylonej przez ‘Pissardii’. Pierwotnie opisywana jako ładne drzewo – ulepszenie odmiany ‘Pissardii’ ale z czasem zaniechano jej uprawy (przynajmniej pod oryginalną nazwą).
DIVERSIFOLIA – siewka odm. ‘Pisardii’, która nie wiadomo gdzie i kiedy
powstała. Przypuszcza się, że ok. 1930 w Wielkiej Brytanii. Nazywana bywa również jako ‘Asplenifolia’ i była oferowana do handlu przez Szkółki Hilliera.
FESTERI (x) – pochodzi z przypadkowej mutacji Prunus ‘Vesuvius’ i została
Znaleziona na terenie szpitala Kenmore w pobliżu Goulburn (Nowa Południowa Walia) i nazwana tak na cześć ogrodnika, który ją odkrył.
GARNET (x) – ma taką sama historię jak ‘Coleus’ ale wiadomo, że pierwszy raz
zaowocowała w 1892, więc musi być jednym z
najwcześniejszych mieszańców ‘Pissardii’. Pisało się, że wytwarza wcześnie dojrzewające owoce, ale ponieważ ‘Coleus’ odznacza się lepszym ulistnieniem a inne formy mają lepsze owoce przypuszczalnie zaniechano jej uprawy. Innym klonem, również nazwanym ‘Garnet’ była uzyskana w 1888 krzyżówka dwóch zielonolistnych odmian: ‘Wickson’ i ‘Satsuma’
GRACILIS – najwyraźniej siewka ‘Pissardii’ opisana w Roczniku RHS w
1953 jako roślina o długich, wąsko ułożonych gałęziach (czasami nazywana również var. elegans, ale nazwę tą stosuje się również do odmiany o wąskich biało obrzeżonych liściach).
Niewiele wiadomo o jej dalszych losach.
HAZELDENE – wszystko co o niej wiadomo to to,że uważano ją za najbardziej
ciemnolistną formę odm. ‘Pissardii’
HESSEI – forma krzewiasta o dziwnie ukształtowanych i wybarwionych
liściach. Wg Krussmana uzyskana ok. 1906 przez Hessego z Weener (Niemcy).
HOLLYWOOD (x) – odkryta ok. 1932 w Kaliforni i uważana za krzyżówkę
‘Pissardii’ z japońską odmianą śliwy (być może ‘Duarte’). Wprowadzona przez L.L. Brooks’a z Modesto w 1936. Być może jest to przemianowana jedna z pięciu czerwonolistnych odmian uzyskanych przez Luthera Burbanka. Ostatnio większość roślin sprzedawana pod tą nazwą to egzemplarze odmiany ‘Trailblazer’. Odmiany te różnią się znacznie owocami i kwiatami, jednak mylące może być podobieństwo ich ulistnienia.
KRAUTER’S VESUVIUS – odmiana wprowadzona przez Carla Krautera ze Szkółki Krauter
z Bakersfield , Kalifornia ok. 1957. To drzewko o ciemnych liściach i różowych kwiatach (podobnie jak ‘Nigra’ i ‘Thundercloud’), pod względem pozostałych cech podobna do ‘Pissardii’. Wyróżnia się dużą tolerancją co do suchych, słonecznych stanowisk. Często mylona z odmianą ‘Vesuvius’, choć do niej niepodobna.
MINN. No 1 i 2 (x) – odmiany powstałe w wyniku zapylenia wiśni odm. ‘Compass’
przez ‘Pissardii’. Rozpropagowane przez Państwową Stację Hodowlaną Zumbra Heights z Minnesoty w latach 1917-18. Pod tą samą nazwą uprawia się jednak kilka zielonolistnych odmian śliw. Wydaje się, że formy czerwonolistne albo wypadły z uprawy albo sprzedawane są pod nazwą „Minnesota Red’ lub ‘Minnesota Purple’. Nazwy te jednak mogą odnosić się, przynajmniej w części, do roślin odmiany ‘Cistena’ lub ‘Newport’.
MOSERI (x) – pochodzenie i cechy podobne do odmiany ‘Blireiana’ ale rośliny
przyjmują formę większego drzewa o luźnej koronie i bledszych, różowych kwiatach. Sprzedawana również pod nazwą ‘Veitchii’ lub ‘Light Pink Blireiana’.
MT. ST. HELENS (x) – zarejestrowany w 1983 mutant odmiany ‘Newport’ o lepszym
pokroju, wzroście i kolorze. Pochodzi z Oregonu (USA), nazwany w 1981.
NEWPORT (x) – wyhodowana w Excelsior, Minnesota (USA). Krzyżówka
odmiany ‘Omaha’ i ‘Pissardii’ uzyskana w 1913, rozpowszechniana od 1923.
NIGRA – pierwszy nazwę tą zastosował Liberty Hyde Bailey w 1916 dla
opisania roślin o bardzo ciemnej purpurowej barwie liści. Nie mamy jednak pewności, że rośliny sprzedawane obecnie pod tą nazwą są tymi samymi, które miał na myśli Bailey. W każdym razie istotnie mają ciemnopurpurowe liście i różowe kwiaty.
Nie wiadomo czym różni się od odm. ‘Woodii’.
OTHELLO – jedna z odmian Luthera Burbanka (Santa Rosa, Kalifornia,
USA) wprowadzona przed 1914. Nazwa pochodzi od jednego z szekspirowskich bohaterów. Obecnie nieoferowana w handlu.
PAUL’S PINK – wzmiankowana jako selekt pochodzący od odmiany ‘Pissardii”,
przypuszczalnie pochodząca z Wlk Brytanii, powstała ok. 1920.
PISSARDII – (znana też pod nazwą ATROPURPUREA) – oryginalna
czerwonolistna śliwa znaleziona przez M. Pissarda w Tauris, w okolicy Teheranu. Geny tej odmiany możemy odnaleźć w genotypach wszystkich pozostałych tu opisywanych.
PISSARDII PENDULA – najwidoczniej siewka o zwisających pędach i zielonych liściach.
PURPLE C (x) – odmiana o podobnym pochodzeniu co ‘Cistena’ (‘Purple’ A) i
‘Stanapa’ (‘Purple B). Zaniechana w uprawie.
PURPLE FLAME – ostatnia odmiana hodowli Luthera Burbanka, zgłoszona ok.
1922 wprowadzona do handlu już po jego śmierci (1926).
Niewiele wiadomo o jej pochodzeniu ani dostępności w handlu.
PURPLE FLASH – nazwa powstała przed 1961 prawdopodobnie dla opisania
odmiany ‘Pissardii’.
PURPLEAF KELSEY (x) – wynik pierwszych prac hodowlanych podjętych nad czerwonolistną śliwą przez Luthera Burbanka., który skrzyżował śliwę japońską odm. Kelsey z ‘Pissardii’ i wprowadził do handlu w 1893. Obecnie zaniechana w uprawie albo też oferowana pod innymi nazwami.
PURPLE PIGMY (x) – nazwa użyta dla określenia roślin powstałych w wyniku zapylenia siewek Prunus microcarpa przez odmianę ‘Pissardii’
uzyskanych po 1947 w Arboretum Uniwersytetu Washington.
PURPLE PONY – (syn. Dwarf Purple Pony) – siewka odmiany ‘Krauter’s Vesuvius’ uzyskana w Kaliforni ok. 1962, opisywana jako forma karłowa, całkowicie płona (nieowocująca). Wykształca typowe dla Prunus cerasifera różowe kwiaty z pylnikami i zalążniami. Opisywane cechy wymagają potwierdzenia.
PURPUSII – wg Krussmana odmiana wprowadzona przez Hessego z Weener (Niemcy) w 1908. Nadal dostępna w handlu.
ROSEA (x) – nazwa wymieniana w katalogu Szkółek Hilliera. Krzyżówka Prunus cerasifera ‘Nigra’ i tarniny Prunus spinosa, powstała w Holandii ok. 1950. Czasami oferowana pod nazwą Prunus spinosa ‘Rosea’. Określenie ‘Rosea’ spotyka się również w katalogach w nazwie Prunus Pissardii rosea, która najpewniej odnosi się do odmiany ‘Nigra’ bądź ‘Woodii’.
R.W. HODGINS – opisywana jako ulepszona forma ‘Pissardii’ o większych, ciemniejszych liściach i blado różowych kwiatach. Prawdopodobnie spotykana tylko w Australii i Nowej Zelandii, albo nawet i tam zaniechana w uprawie. Nazwa sugeruje pochodzenie odmiany z Wlk. Brytanii.
SPENCER HOLLYWOOD (x) – prawdopodobnie jedna z najmniej znanych a zarazem najbardziej wartościowych form. Odznacza się zwartym, karłowym pokrojem, atrakcyjnymi różowymi, pachnącymi kwiatami i dużymi, smacznymi owocami. Powstała w Oregonie. Wprowadzona do handlu ok. 1977 przez Szkółkę Samuela J. Richa.
STANAPA (x) – siostrzana forma odmiany ‘Cistena’ wyhodowana przez Hansena, o mniej purpurowym wybarwieniu i silniejszym wzroście. Nazwa oznacza w narzeczu Siuksów ‘czerwonolistny’.
THUNDERCLOUD – odmiana zgłoszona przez Luthera Burbanka w 1919.Najbardziej rozpowszechniona w sprzedaży w USA czerwonolistna odmiana śliwy.
TRAILBLAZER (x) – przypuszczalnie krzyżówka odmiany ‘Shiro’ i ‘Pissardii’. (‘Shiro’ jest mieszańcem z udziałem czterech gatunków). Uzyskana w Portland (Oregon, USA) w 1947, zarejestrowana i dostępna w handlu od 1955. Pierwotnie nazwana ‘Oregon Trail’. Często błędnie sprzedawana pod nazwą ‘Hollywood’.
VESUVIUS (x) – odmiana uzyskana przez Burbanka i wprowadzona do sprzedaży ok. 1907. Pokrój karłowy, kształt liści i nieliczne, białe kwiaty świadczą o dalszym pokrewieństwie z ‘Pissardii’. Najprawdopodobniej ma w sobie geny Prunus Symonii lub Prunus salicina. Nazwą tą określano błędnie wiele różnych form. Oryginalna odmiana jest dość rzadka i spotkać ją można jedynie na zachodnim wybrzeżu USA.
WOODII – uważana za odmianę pochodzącą z Wielkiej Brytanii ale oferowana w sprzedaży po raz pierwszy przez Spatha w Niemczech w 1910. Nie wiadomo czy i czym różni się od odmiany ‘Nigra’.
WRIGHTII (x) – Przypuszczalnie powstała w Avondale, Nowa Zelandia w szkółce H.R. Wright. Mieszaniec śliwy czerwonolistnej i Prunus dulcis ‘Pollardii’.
Opracowano w oparciu o książkę Artura Lee Jacobsona ‘Purpleleaf Plums’ 1992.
Tłumaczenie: Mariusz Lewandowski
