1. aby otrzymać rośliny o pożądanym pokroju
Niektóre rośliny zachowują pokrój płaczący jedynie w formie piennej, jeżeli zostaną zaszczepione u podstawy przyjmują formę wzniesionego krzewu. Dlatego np. szczepi się irgę Waterera Pendulus (Cotoneaster x watereri Pendulus) na irdze pomarszczonej (Cotoneaster bullatus) czy karaganę syberyjską Lorbergii (Caragana arborescens Lorbergii) na czystym gatunku (Caragana arborescens).
Podobnie niektóre drzewa o zwartej koronie nie wykształcają głównego pędu – przewodnika, stąd nie uzyskamy w inny sposób form piennych. Z tego powodu szczepi się np. klona jawora Brilantissimum na czystym gatunku (Acer pseudoplatanus) czy klona zwyczajnego Globosum na Acer platanoides.
2. aby otrzymać rośliny trudne bądź niemożliwe do rozmnożenia w inny sposób
Sadzonki wielu roślin ukorzeniają się ale bardzo trudno rozwijają się w dorosłe rośliny, co czyni ten sposób rozmnażania ekonomicznie nieopłacalnym, np. tulipanowiec Liriodendron tulipifera Aureomarginatum, Sequoiadendron gigantem Pendulum.
3. aby zachować rośliny mateczne o wyróżniających cechach
Np. buk Fagus sylvatica Atropunicea uzyskany z nasion ma mniejsze liście i słabiej wybarwione (szczególnie w końcu sezonu wzrostu) niż rozmnażany wegetatywnie Fagus sylvatica Riversii.
4. aby rozmnożyć rośliny w krótszym czasie
Np. większość powojników (Clematis) można rozmnażać poprzez sadzonkowanie ale mieszańce wielkokwiatowe są gotowe do sprzedaży po 5-6 miesiącach po szczepieniu podczas gdy sadzonkowane potrzebują 18 miesięcy. Z tego samego powodu szczepi się np. Elaeagnus pungens Maculata, Viburnum carlesii, Syringa vulgaris.
5. aby wykorzystać korzystne cechy podkładki
a. tempo wzrostu i docelowa wysokość – niektóre podkładki zmniejszają wigor bądź skarlają zaszczepione rośliny, np. niektóre podkładki jabłoni (Malus)
b. odporność na choroby (szczególnie odglebowe) – np. niektóre podkładki ałyczy (Prunus avium) odporne na Pseudomonas mors-prunorum, czy orzecha czarnego odporne na opieńkę (Armillaria mellea).
c. odporność na szkodniki – np. niektóre podkładki jabłoni odporne na bawełnicę korówkę (Eriosoma lanigerum)
d. tolerancyjność w stosunku do różnych rodzajów gleb – niektóre podkładki są bardziej tolerancyjne na kwasowość, zasolenie czy wilgotność gleb. Np. podkładka róż Laxa czy rhododendron Cunningham White bardziej tolerancyjny na wyższe pH niż R.ponticum, podkładki Rosa rubiginosa zalecane na gleby suche, piaszczyste.
6. aby spowodować szybsze kwitnienie
Niektóre rośliny otrzymane z nasion kwitną w późnym wieku, np. niektóre magnolie po 15 latach, wisteria po 5-7 latach. Zaszczepienie zrazów zebranych z dorosłych okazów Wisteria sinensis znacznie przyśpiesza czas pierwszego zakwitania.
W rozmnażaniu powojników (Clematis) przewaga szczepienia nad sadzonkowaniem polega nie tylko na przyspieszonym kwitnieniu ale również na rozwijaniu pąków kwiatowych wzdłuż całych pędów.
Szczepienie w celu przyspieszenia kwitnienia często wykorzystuje się dla skrócenia prac hodowlanych przy ocenie nowo uzyskanych odmian.
7. dla rozmnożenia drzew doborowych w hodowli lasu
8. dla uzyskania nowatorskich form piennych
Są to zwykle rośliny w formie piennej, której podkładka została zaszczepiona kilkoma zrazami pochodzącymi od różnych odmian, bądź też uzyskana roślina wyróżnia się niespotykanym efektem wizualnym. Oto kilka przykładów:
a. Na dwuletniej podkładce jabłoni możemy np. zaszczepić trzy różne odmiany o różnych terminach dojrzewania. Odmiany muszą być starannie dobrane, tak aby miały podobny pokrój i by uniknąć kłopotów z zapylaniem. (np. mogą to być odmiany Discovery, Fortune i Sunset). Podkładka (np. M 26) może być też zaoczkowana dwoma lub trzema parami zrazów różnych odmian wzdłuż przewodnika, w pewnej odległości od siebie. Roślina taka wyprowadzona następnie w formę szpalerową będzie miała różne owoce na każdym piętrze. Możliwym jest też oczkowanie kilku odmian róż w formie piennej na jednej podkładce.
b. W Wielkiej Brytanii znana jest pod nazwą ‘Sheraton Trees” grupa ozdobnych wiśni o atrakcyjnej, błyszczącej, czerwonobrązowej korze i dekoracyjnych kwiatach. Uzyskuje się je poprzez szczepienie na Prunus serrula takich odmian jak np. Kanzan.
Technologia polega na oczkowaniu Prunus serrula na podkładce Prunus Mazzard F12/1 a następnie na szczepieniu kwitnących odmian na podrośniętych do 1,5 m roślinach.
c. W Holandii często szczepi się odmiany żarnowca (Cytisus scoparius) na podkładkach złotokapu (Laburnum anagyroides). Równie niespotykany efekt daje szczepienie irgi (Cotoneaster horizontalis) na irdze pomarszczonej (Cotoneaster bullatus).
9. do wykrywania wirusów w pracach badawczych
Technika ta służy do uzyskiwania niezainfekowanych klonów. Np. Prunus serrulata Shirofugen jest wskaźnikiem obecności wirusa plamistości pierścieniowej wiśni (PNRSV).
10. aby wymienić zaszczepioną już odmianę
Praktyka stosowana najczęściej w szkółkarstwie drzew owocowych dla zastąpienia istniejącej odmiany inną ale spotykana też czasem w przypadku ozdobnych wiśni.
11. dla ratowania uszkodzonych drzew bądź usuwania opóźnionej niezgodności szczepienia
Nie jest to stricte technika szkółkarska ale może być stosowana dla ratowania szczególnie cennych roślin matecznych. Możemy w ten sposób usunąć część uszkodzoną przez gryzonie, maszyny bądź choroby jak również zapobiec wypadaniu szczepów na skutek niezgodności z podkładką. Możemy posłużyć się szczepem jako wstawką zastępującą bądź zakrywającą uszkodzoną część bądź aby wzmocnić miejsce zrostu podkładki ze zrazem (tzw. szczepienie mostowe)
12. dla otrzymania drzew z wstawkami
Technika ta polega na wszczepianiu odcinka zrazu o długości 10-30 cm pomiędzy podkładkę a szczepioną odmianę. Zabieg ten pozwala wykorzystać cechy rośliny, użytej jako wstawki, takie jakich nie uzyskujemy z podkładki ‘głównej’ np. mrozoodporność, efekt skarlenia.
