‘Adonis Blue’, ‘Peacock’, ‘Purple Emperor’
Charakterystyka nowych, karłowych odmian budleji Dawida.
‘Adonis Blue’, ‘Peacock’, ‘Purple Emperor’
Budleja Davida (Budleja Davidii) często znana również pod nazwą ‘motyli krzew’ lub omżyn. Popularna, lubiana i często sadzona w Polsce roślina ogrodowa, ceniona szczególnie ze względu na dekoracyjne, pachnące kwiatostany i późnoletni okres kwitnienia.
Podstawowymi problemami w uprawie tej atrakcyjnej rośliny w naszym kraju są niewystarczająca mrozoodporność (dobrze zimuje jedynie w zachodniej części Polski) oraz luźny, rozpierzchły pokrój. Ta ostatnia cecha przy dość dużych rozmiarach oferowanych do tej pory odmian (nieprzycinane dorastają do 4-5 m wysokości) obniża nieco dekoracyjność roślin
Chciałbym zwrócić Państwa uwagę na grupę niedawno wprowadzonych do handlu (w 2003) karłowych odmian wyhodowanych przez Elizabeth Keep w stacji doświadczalnej East Mailing w Wielkiej Brytanii. Odznaczają się one zdecydowanie zwartym pokrojem, gęstszym ulistnieniem, niższym wzrostem oraz dużymi kwiatostanami o atrakcyjnych kolorach. Najczęściej podawana w ich opisach wysokość to 1,2-1,5 m.
Odmiany te otrzymały następujące nazwy handlowe (pochodzące od angielskich nazw motyli):
• ‘Adonis Blue’ (kwiaty ciemne, fioletowoniebieskie)
• ‘Peacock’ (kwiaty różowe)
• ‘Purple Emperor’ (kwiaty fioletowe)
• ‘Camberwell Beauty’ (kwiaty ciemnopurpurowe)
Pierwsza z nich otrzymała srebrny medal na targach Plantarium w Boskoop (Holandia) w 2003 r.
Poniżej przedstawiam wyniki oceny porównawczej trzech nowych odmian przeprowadzonych w ubiegłym roku w Kanadzie.
I. ‘Adonis Blue’
Odmiana dla porównania: ‘Nanho Blue’
Streszczenie: odmiana ‘Adonis Blue’ odznacza się bardzo słabymi bądź słabymi przebarwieniami antocyjanowymi na pędach, podczas gdy u odmiany ‘Nanho Blue’ występują one w dużym natężeniu. Ma dłuższe i szersze liście niż ‘Nanho Blue’ a także dłuższe i szersze kwiatostany. Fioletowoniebieskie kwiaty są ciemniejsze niż u porównywanej odmiany.
Charakterystyka: ‘Adonis Blue’ to odmiana o gęstym, krzaczastym, zaokrąglonym pokroju. Obficie się rozkrzewia i ma stosunkowo gęste ulistnienie. Pędy o średniej grubości o bardzo słabych lub słabych przebarwieniach antocyjanowych. Liście pojedyncze, lancetowate o zaostrzonym wierzchołku i klinowatej nasadzie. Brzeg liścia delikatnie piłkowany. Liście umiarkowanie błyszczące o średnim owłosieniu na górnej stronie a gęstym, miękkim na spodniej. Wybarwienie liści ciemnozielone z wierzchu i szarozielone na spodzie blaszki.
‘Adonis Blue’ wykształca wzniesione, wiechowate kwiatostany o średnio intensywnym zapachu. Pąki kwiatowe owalne, ciemno-fioletowo-niebieskie. Kwiaty o bocznym lub osiowym położeniu, w kształcie spodka. Płatki zaokrąglone do łopatkowatych o zaokrąglonym wierzchołku. Brzegi płatków nieregularnie ząbkowane i średnio bądź silnie pofalowane, na wierzchniej stronie fioletowoniebieskie. Rurka korony od środka pomarańczowa, od zewnątrz purpurowoczerwona.
Pochodzenie: odmiana uzyskana w wyniku zapylenia krzyżowego nienazwanych siewek odmiany ‘Dartmoor’ przeprowadzonego w roku 1985 w stacji hodowlanej East Mailing w Wielkiej Brytanii. Kryterium selekcji był zwarty pokrój, lepsze wybarwienie kwiatów i rozmiar kwiatostanów. Po raz pierwszy nową odmianę rozmnożono poprzez sadzonki zielne w 1995 w stacji East Mailing.
Metodologia: Ocenę przeprowadzono wśród roślin pojemnikowanych, rosnących na wolnym powietrzu, w latach 2004-2005 w St. Thomas, Ontario (Kanada). Materiał porównawczy stanowiło 15 roślin z każdej odmiany. Wszystkie pochodziły z 10-cio centymetrowych sadzonek przesadzonych w pojemniki pojemności 7,5 l w maju 2004 przesadzonych następnie w pojemniki 11-litrowe 2 lipca 2004. Rośliny stały w rozstawie 1 m. Obserwacje i pomiary przeprowadzono na 10 roślinach z każdej odmiany 6 lipca 2005. Charakterystykę barw podano opierając się na wzorniku RHS* (Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego) z roku 2001.
Cecha ‘Adonis Blue’ ‘Nanho Blue’
Dł. liścia z ogonkiem (cm)
średnia 10,9 6,1
odchylenie standardowe 1,23 0,47
Szerokość liścia (cm)
średnia 3,1 1,5
odchylenie standardowe 0,45 0,21
Średnica kwiatostanu (cm)
średnia 6,4 4,7
odchylenie standardowe 1,11 0,28
Długość kwiatostanu (cm)
średnia 27,6 14,8
odchylenie standardowe 3,38 2,34
Kolor pąków (RHS) 90 A 86 A
Kolor wierzchniej strony
płatków korony (RHS) 92 A 92 B
II. ‘Peacock’
Odmiana dla porównania: ‘Pink Delight’
Streszczenie: odmiana wyróżniająca się od ‘Pink Delight’ przede wszystkim kolorem kwiatów. ‘Peacock’ ma kwiaty fioletowe podczas gdy ‘Pink Delight’ jasnoróżowe. Kwiaty nowej odmiany mają także większą średnicę.
Charakterystyka: ‘Peacock’ to odmiana o pionowym pokroju. Wytwarza średnią liczbę pędów. Gęstość ulistnienia średnia. Pędy cienkie do średnich o wyraźnych przebarwieniach antocyjanowych. Liście pojedyncze o eliptycznym kształcie, zaostrzonym wierzchołku i klinowatej nasadzie. Blaszki liściowe delikatnie ząbkowane, słabo błyszczące, rzadko owłosione z wierzchu, gęsto, miękko owłosione po spodniej stronie. Wybarwienie liści ciemnozielone z wierzchu i szarozielone na spodzie.
‘Peacock’ wykształca wzniesione, wiechowate kwiatostany o średnio intensywnym zapachu. Pąki kwiatowe owalne, purpurowofioletowe. Kwiaty o bocznym lub osiowym położeniu, w kształcie spodka o 4-5 płatkach zrośniętych u podstawy. Płatki zaokrąglone do łopatkowatych o zaokrąglonym wierzchołku. Brzegi płatków nieregularnie ząbkowane i słabo pofalowane, na wierzchniej stronie jasnopurpurowofioletowe. Rurka korony od środka pomarańczowa, od zewnątrz purpurowoczerwona.
Pochodzenie: odmiana uzyskana w wyniku kontrolowanego zapylenia krzyżowego przeprowadzonego w 1988 z udziałem odmiany ‘Pink Delight’ jako zapylacza w stacji doświadczalnej East Mailing w Wielkiej Brytanii. Kryterium selekcji był karłowy, zwarty pokrój i bogate rozkrzewienie. Nową odmiane rozmnożono po raz pierwszy przez sadzonki zielne w roku 1994 w stacji East Mailing.
Metodologia: Ocenę przeprowadzono wśród roślin pojemnikowanych, rosnących na wolnym powietrzu, w latach 2004-2005 w St. Thomas, Ontario (Kanada). Materiał porównawczy stanowiło 15 roślin z każdej odmiany. Wszystkie pochodziły z 10-cio centymetrowych sadzonek przesadzonych w pojemniki pojemności 7,5 l w maju 2004 przesadzonych następnie w pojemniki 11-litrowe 2 lipca 2004. Rośliny stały w rozstawie 1 m. Obserwacje i pomiary przeprowadzono na 10 roślinach z każdej odmiany 6 lipca 2005. Charakterystykę barw podano opierając się na wzorniku RHS (Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego) z roku 2001.
Cecha ‘Peacock’ ‘Pink Delight’
Kolor pąków (RHS) N 82 B 68 A
Średnica kwiatów (cm)
średnia 9,7 7,7
odchylenie standardowe 0,42 0,58
Kolor wierzchniej strony
płatków korony (RHS) N 82 C N 74 D
III. ‘Purple Emperor’
Odmiana dla porównania: ‘Black Night’
Streszczenie: odmiana wyróżniająca się od ‘Black Night’ przede wszystkim niższym wzrostem i bardziej zwartym pokrojem. Nowa odmiana ma wyraźniejsze przebarwienia antocyjanowe na pędach. Kwiaty fioletowe, jaśniejsze od odmiany ‘Black Night’ (bardzo ciemny fiolet).
Charakterystyka: ‘Purple Emperor’ to odmiana o krzaczastym, zaokrąglonym pokroju. Ilość pędów średnia do dużej, gęste ulistnienie. Pędy cienkie o wyraźnych przebarwieniach antocyjanowych. Liście pojedyncze o eliptycznym kształcie, zaostrzonym wierzchołku i klinowatej nasadzie. Blaszki liściowe delikatnie ząbkowane, słabo błyszczące, rzadko owłosione z wierzchu, gęsto, miękko owłosione po spodniej stronie. Wybarwienie liści zielone z wierzchu i szarozielone na spodzie.
‘Purple Emperor’ wykształca wzniesione, wiechowate kwiatostany o średnio intensywnym zapachu. Pąki kwiatowe owalne, niebieskofioletowe. Kwiaty o bocznym lub osiowym położeniu, w kształcie spodka o 4-5 płatkach zrośniętych u podstawy. Płatki korony o zaokrąglonym wierzchołku. Brzegi płatków nieregularnie ząbkowane średnio lub silnie pofalowane, na wierzchniej stronie fioletowe, z fioletowoniebieskim brzegiem. Rurka korony od środka pomarańczowoczerwona, od zewnątrz purpurowa.
Pochodzenie: odmiana uzyskana w wyniku kontrolowanego zapylenia krzyżowego przeprowadzonego w latach 1988-1993 z udziałem odmiany ‘Adonis Blue’ w stacji doświadczalnej East Mailing w Wielkiej Brytanii. Kryterium selekcji był zwarty pokrój, oryginalny kolor i rozmiar kwiatostanów. Nową odmianę rozmnożono po raz pierwszy przez sadzonki zielne w lecie 1995 r. w stacji East Mailing.
Metodologia: Ocenę przeprowadzono wśród roślin pojemnikowanych, rosnących na wolnym powietrzu, w latach 2004-2005 w St. Thomas, Ontario (Kanada). Materiał porównawczy stanowiło 15 roślin z każdej odmiany. Wszystkie pochodziły z 10-cio centymetrowych sadzonek przesadzonych w pojemniki pojemności 7,5 l w maju 2004 przesadzonych następnie w pojemniki 11-litrowe 2 lipca 2004. Rośliny stały w rozstawie 1 m. Obserwacje i pomiary przeprowadzono na 10 roślinach z każdej odmiany 6 lipca 2005. Charakterystykę barw podano opierając się na wzorniku RHS (Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego) z roku 2001.
Cecha ‘Purple Emperor’ ‘Black Night’
Wysokość rośliny (cm)
średnia 57,3 80,4
odchylenie standardowe 4,55 5,95
Szerokość rośliny (cm)
średnia 76,6 106,2
odchylenie standardowe 7,93 7,5
Długość kwiatostanu (cm)
średnia 15,5 18,8
odchylenie standardowe 1,91 2,72
Kolor pąków (RHS) 86 C 86 A
Kolor wierzchniej strony
płatków korony (RHS) N 87 D 86 A
na brzegu 91 A na brzegu 90 A
* Tabelę kolorów RHS 2001 zobaczyć można m.in. pod adresem internetowym:
www.azaleas.org/index.pl/rhsmacfan2.html
Źródło opracowania:
Plant Varieties Journal, Kwiecień 2006, nr 59
Tłumaczenie: Mariusz Lewandowski
