Abeliophyllum distichum – abeliofylum koreańskie
Mały, kwitnący na przedwiośniu, przed rozwojem liści krzew o białych kwiatach podobnych do forsycji.
Występowanie:
Gatunek występuje w stanie naturalnym w Korei. Obecnie znany jest jedynie z siedmiu stanowisk w środkowej części terytorium Korei Południowej. Zagrożony wyginięciem ze względu na nielegalny zbiór tej rośliny, uznawanej w Korei za leczniczą. Tworzy podszyt w lasach, rośnie często pod Pinus densiflora, Quercus myrsinaefolia, Quercus acutissima.
Systematyka:
Rodzaj monotypowy (do którego należy tylko jeden gatunek) z rodziny oliwkowatych (Oleaceae), do której należy też forsycja, z którą jest blisko spokrewniony. Od forsycji różni się przede wszystkim białą barwą kwiatów i kształtem owoców. Opisano kilka form botanicznych i jedną odmianę: f. albiflorum Nakai, f. eburneum T. Lee, f. lilacinum Nakai, var. obtusicarpum T. Lee, f. viridicalycinum T. Lee.
Historia:
Gatunek został po raz pierwszy opisany w 1919 przez japońskiego botanika Prof. Takenoshin Nakai. W 1924 przesłano nasiona do Arboretum Arnold (USA) a w 1932 żywy okaz do Kew Gardens. W produkcji szkółkarskiej od 1937 (Keeper’s Hill Nursery, Wimborne, Dorset). Dość szybko rozpowszechnił się w ogrodach Europy i Ameryki Północnej. W 1937 otrzymał wyróżnienie RHS Award of Merit.
Morfologia:
Niski krzew (wys. 1-2 m) o rozpostartych lub przewisających z wiekiem gałęziach. Młode pędy ciemnopurpurowe, nieco kanciaste. Liście naprzeciwległe, dł. 3-5 (8) cm, wąskojajowate, całobrzegie i błyszczące, podobne nieco do abelii (stąd nazwa rodzaju). Pąki kwiatowe ciemnopurpurowe, formują się już w jesieni. Kwiaty białe, czasem z różowym rumieńcem, lejkowate (szer. ok. 1,5 cm) o 4 zrosłych płatkach szerokości 2-3 mm i żółtych pylnikach. Zebrane w grona po 3-15 sztuk pachną wyraźnie podobnie jak migdały. Czas kwitnienia przypada na wczesną wiosnę przed rozwojem liści (III-IV), po oczarach a przed forsycją i wczesnymi magnoliami. Owocem jest okrągły skrzydlak średnicy 2-3 cm, podobny do owoców wiązu lub parczeliny (Ptelea).
Warunki uprawy:
Ogólnie roślina mało wymagająca, rośnie na większości gleb byle nie nazbyt wilgotnych. Preferuje stanowiska słoneczne do lekko zacienionych, osłonięte od zimnych wiatrów. Lepiej się udaje w cieplejszych miejscach np. przy południowej ścianie budynku. W surowsze mrozy bądź podczas wiosennych przymrozków pąki kwiatowe mogą przemarzać, stąd zaleca się ją okrywać. Po kwitnieniu trzeba przycinać najstarsze pędy o 1/3 dla uzyskania lepszego pokroju i obfitszego kwitnienia. Co kilka lat można radykalnie przycinać prawie do ziemi. Mrozoodporność dostateczna (nawet do – 29 st. C). Łatwo rozmnaża się z sadzonek lub poprzez odkłady. Nasiona mają krótką żywotność i rzadko się wykształcają.
Dekoracyjność:
Krzew ceniony ze względu na wczesną porę kwitnienia i przyjemny zapach kwiatów. Bez cięcia przybiera dość nieuporządkowany pokrój. Kwietne gałązki można poddać pędzeniu w wazonie. Efektownie prezentuje się na ciemnym tle, w grupach z innymi krzewami lub przy ścianach budynków. Białe, wczesne kwiaty doskonale komponują się np. z niebieskimi krokusami lub z kwiatami mniszka. Jeden z pierwszych zwiastunów wiosny. Dość rzadko spotykany w ogrodach. Możliwa również uprawa w pojemnikach.
Odmiany:
W naturalnym środowisku spotyka się egzemplarze o nieco większych kwiatach lub o wyraźnym, różowym wybarwieniu.
Roseum – odmiana obejmująca obecnie kilka klonów o różnym stopniu zaróżowienia kwiatów, stąd najlepiej kupować ją w fazie kwitnienia
Pink Star – odmiana wymieniana po raz pierwszy w 1998 o różowawych kwiatach, czasem utożsamiana z Roseum. Częściej spotykana w handlu w USA.
Opracowanie:
Mariusz Lewandowski
